میزان تحصیلات: میان متغیر تحصیلات رضایت از اوضاع فردی و شادبودن نیز ارتباط مستقیم وجود دارد. بهطوریکه با افزایش تحصیلات رضایت از اوضاع فردی هم افزایش مییابد و این امر در نتیجه منجر به شادی فرد در زندگی میشود.
میزان دینداری: اوئیس با انجامدادن یک مطالعه در مورد اثرات دین بر سلامت روانی، دریافت که افراد دارای نگرش دینی بالا نسبت به افرادی که سطح نگرش دینی پائینتری داشتند، از یک طرف وسواس و از طرفی میزان روانرنجورخویی کمتری نشان دادند. اما نتایج بررسیهای دیگر که در قالب پایاننامه انتشار یافته، خلاف این مطلب را نشان میدهد. نتایج تحقیق تعیین میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران و رابطه ان با عمل به باورهای دینی و برونگرایی نشان داد که بین شادکامی با نگرش عمل به باورهای دینی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. یافته های پژوهشی بررسی میزان شادکامی و عمل به باورهای دینی در رابطه با جنس مخالف نشان داد که میزان شادکامی افرادی که با کسی از جنس مخالف ارتباط ندارند بیش از کسانی است که چنین ارتباطی را دارند و نیز بین میزان دینداری و عمل به واجبات و مستحبات دینی و میزان شادکامی یک همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد.
وضعیت تأهل: در پژوهش کوشا و محسنی که در سال ۲۰۰۴ میلادی صورتگرفته، رضایت از زندگی متأهل و مجرد ایرانی، مقایسهشدهاست. بر اساس نتایج آن ها در زنان ایرانی متأهل بودن، شاغل بودن، داشتن تجارب مطلوب و نیز تحصیلات بالا با رضایت بیشتر از زندگی رابطه دارد. اشخاص جوان یا پیر، زن یا مرد، فقیر یا ثروتمند از داشتن رابطه عاشقانه پردوام شاد میشوند. صدها بررسی صورتگرفته در این زمینه به این نتیجه واحد رسیدهاند که: زوجها در مقایسه با افراد مجرد یا همسر ازدستداده و به خصوص در مقایسه با کسانی که از هم جدا شدهاند شادتر هستند و از زندگی خود بیشتر لذت میبرند.
بررسیهای انجام شده در آمریکا، نشان میدهد که کم تر از ۲۵% اشخاص مجرد و بیش از ۴۰% کسانی که ازدواج کردند خود را فردی شاد معرفی میکنند.
رضایت مالی: میزان رضایت مالی نیز به عوامل گوناگونی مانند: جنسیت- سن- میزان تحصیلات بستگی دارد. بهطوریکه رضایت مالی ایرانیان به طور نسبی، در میان زنان و افراد میانسال(نسبت به افراد جوان و سالمند) و افرادی با مدرک تحصیلی لیسانس (نسبت به افراد بیسواد و دارای مدرک تحصیلی ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، دیپلم و فوقدیپلم، فوقلیسانس، دکتری) درصد بیشتری را به خود اختصاص دادهاست.
۱۱-۲ بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشجویان «دکتر سید احمد هاشمی»
این مقاله به عنوان گزارشی از یافته های یک پژوهش گسترده، درصدد است رابطه متغیرهای مؤثر در دانشگاه را با پیشرفت تحصیلی دانشجویان مورد بررسی قراردهد. به منظور انجام پژوهش ۷۲ کلاس رشته زبان به صورت تصادفی طبقهای و ۲۱۸۸ دانشجو و اساتید این دانشگاهها انتخاب شدند.
(دانشگاههای آزاد، دولتی، نیمهدولتی، خصوصی و غیر انتفاعی) روش مورد استفاده در این پژوهش کمی و کیفی بوده و ابزار جمع آوری داده ها، فرمهای پرسشنامه، مشاهده و آزمون پیشرفت تحصیلی بوده است. تجزیه و تحلیل داده های کمی پژوهش با بهره گرفتن از نرمافزار آماری SPSS صورتگرفتهاست. نتایج نشان داد که اگرچه رابطه معناداری بین متغیرهای فیزیکی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان وجود ندارد، ولی این متغیرها بر نگرش استاد تأثیرگذار است. و نگرش استاد نیز پیشرفت تحصیلی دانشجویان را تحتتاثیر قرارمیدهد. بنابرین متغیرهای فیزیکی حتی اگر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان نیز هیچ تأثیری نداشته باشد باید بهخاطر حفظ سلامت، بهداشت، امنیت روانی آنان مورد توجه قرارگیرد.
۱۲-۲ بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت دانشجویان
آموزشوپرورش، زیربنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است. بررسی عوامل مؤثر بر پیشرفت و ترقی جوامع پیشرفته نشان میدهد که همه این کشورها، آموزشوپرورش توانمند و کارآمدی داشتهاند. همچنین در هر نظام آموزشی، عوامل بسیاری با یکدیگر عمل میکنند تا یادگیری و پیشرفت تحصیلی برای دانشجویان حاصل گردد. هر قسمت از این نظام باید به گونهای آمادهشود که دسترسی به بازده مطلوب و اهداف موردنظر میسر شود، زیرا اگر جزئی از نظام از کار بازایستد، کارایی اجزای دیگر نظام کاهش یافته و صدمه خواهد دید.
با درنظر گرفتن و تجزیه و تحلیل درون داده هایی از قبیل متغیرهای فیزیکی، میتوان با آگاهی بیشتری اقدام به برنامهریزی نمود. البته علاوهبر عوامل فیزیکی، متغیرهای زیاد دیگری نیز وجود دارند که فرایند یادگیری و پیشرفت تحصیلی را تحتتأثیر قرار میدهند که با انجام پژوهش میتوان میزان تأثیر آن ها را تشخیص داد. وقتی که نظامهای آموزشی اطلاعات لازم را در چنین زمینههای اساسی در اختیار نداشتهباشند، نمیتوان عملکرد صحیح را در عرصههای مختلف آموزشی و پرورشی انتظار داشت.
از اینرو، این مقاله به دنبال یافتن پاسخ به دو سوال زیر است:
آیا بین میزان امکانات آموزشی دانشگاه، با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه وجود دارد؟
آیا بین جاذب بودن درس، با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه وجود دارد؟
عوامل فیزیکی مربوط به امکانات آموزشی و جاذببودن کلاس دوازده شاخص است که در شش قسمت به شرح ذیل دستهبندی و تبیین شدهاست. پنج مورد اول مربوط به جاذببودن کلاس و مورد ششم مربوط به امکانات آموزشی کلاس است:
-
- نور و عوامل مربوط به آن مانند میزان و شدت نور، نوع نور(طبیعی یا مصنوعی)؛
-
- ابعاد ظاهری کلاس شامل دیوار، درب وکف کلاس، سرانه مساحت و سرانه فضا؛
-
- حرارت و تهویه کلاس؛
-
- صدا و عوامل مربوط به آن؛
-
- سازماندهی و آرایش کلاس؛
- تجهیزات آموزشی شامل وایتبورد و رسانه های آموزشی.
استانداردهایی که در این تحقیق استفاده شده، شامل ملاکهایی است که توسط وزارت آموزشوپرورش، وزارت بهداشت و درمان، سازمان نوسازی و تجهیزات مدارس و دانشگاهها، کتابها و نشریههای علمی در مورد ویژگیهای مناسب و لازم برای یک کلاس تعیین شدهاست، که به طور اختصار به شرح آن ها میپردازیم:
۱) نور و متغیرهای مربوط به آن
به طور کلی در فرایند یادیگری، ۸۳ درصد یادگیری به وسیله حس بینایی صورتمیگیرد(ذوفن و لطفیپور، ۱۳۷۷). بنابرین، اگر عمل دیدن با اشکال روبهرو شود، افت در یادگیری ایجاد میگردد. هدف تأمین روشنایی کل دانشگاه و کلاس درس عبارت از به وجودآوردن محیطی است که در آن، عمل دیدن به بهترین وجه و با ححداقل زحمت و کوشش انجام گیرد تا نیروی دانشجویان صرف جذب اطلاعات و فرایند یادگیری شود، نه اینکه این نیرو برای مبارزه با اشکالات دیدن –که در محیط کم نور وجود دارد- صرف شود.
البته باید یادآوری کنیم که هنگام انجام هر فعالیتی، میزان نور مورد نیاز متفاوت است.
روشنایی کلاس از طریق نور طبیعی(پنجره ها، دریچهها و …) یا نور مصنوعی(لامپها و انواع چراغها) تأمین میگردد که در هرصورت باید به میزان نور، جهت و کیفیت آن توجه گردد.