-پیشرفت تحصیلی:

پیشرفت تحصیلی، معلومات یا مهارت‏های اکتسابی، عمومی یا خصوصی در موضوعات مختلف درس است که معمولا به وسیله‏ آزمایش‏ها و نشانه ‏ها یا هر دو، که معلمان برای دانش‏آموزان وضع می‏ کنند، اندازه گیری می‏ شود (شعاری نژاد، ۱۳۶۴).

-مهارت‏های اجتماعی:

مهارت‏های اجتماعی عبارتند از: رفتارهای کلامی و غیرکلامی که موجب تعامل مؤثر فرد با دیگران می‏ شود. برخی از این رفتارها عبارتند از: مشارکت کردن، رعایت نوبت، سازگاری پیش دستی در انجام فعالیت، انتخاب کردن، پذیرایی کردن و ارتباط برقرار کردن (گات و سفران^[۷]، ۲۰۰۷، به نقل از کرامتی، ۱۳۸۱: ۸۵-۸۴)

تعریف عملیاتی متغیرها

-تدریس مشارکتی جیگ ساو:

در این روش دانش‏آموزان برای کار کردن روی موضع درسی که به بخش‏های مختلف تقسیم شده است، تیم‏های ۶ نفره و به مدت ۱۰ جلسه (یک ساعت و ربع) تشکیل می ‏دهند. مثلا: زندگی نامه
(سال‏های نخست زندگی، یافته ها، جنبه‏ های شخصیتی و روابط بین فردی)

-پیشرفت تحصیلی:

منظور از پیشرفت تحصیلی نمره‏ای است که دانش‏آموزان از آزمون اجرا شده در ارتباط با درس کسب می‏ نمایند.

-مهارت‏های اجتماعی:

نمره‏ای است که دانش‏آموزان از پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون^[۸] (۱۷۹۶) کسب می‏ کنند.

• • مؤلفه‌ های مهارت‏های اجتماعی مناسب: نمره‏ای است که دانش‏آموزان از سوالات (۱۸-۱) پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون کسب می‏ کنند.

• • مؤلفه‌ رفتارهای غیراجتماعی: نمره‏ای است که دانش‏آموزان از سوالات (۲۹-۱۹) پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون کسب می‏ کنند.

• • مؤلفه‌ های پرخاشگری و رفتارهای تکانشی: نمره‏ای است که دانش‏آموزان از سوالات (۴۱-۳۰) پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون کسب می‏ کنند.

• • مؤلفه‌ های برتری طلبی، اطمینان به خود داشتن: نمره‏ای است که دانش‏آموزان از سوالات (۴۷-۴۲) پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون کسب می‏ کنند.

• مؤلفه‌ رابطه با همسالان، نمره‏ای است که دانش‏آموزان از سوالات (۵۶-۴۸) پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون کسب می‏ کنند.

فصل دوم

مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه‏ی تحقیق

در این فصل پس از بیان مبانی نظری تحقیق به گزارش پیشینه در داخل و خارج و جمع بندی می‏پردازیم.

مبانی نظری تحقیق:

مهارت‏های اجتماعی

از مهارت‏های اجتماعی تعاریف متعددی توسط صاحب‌نظران ارائه شده است که در هر کدام از این تعاریف به گونه‏ای اشاره به چندین مؤلفه‌ از مهارت‏های اجتماعی شده است. سانتوس و السوپ^[۹] (۱۹۹۴) چند تعریف از صاحب‌نظران را که تقریبا از تعاریف اخیر مهارت‏های اجتماعی می‏ باشند نقل می ‏کند که بدین شرح می‏ باشند.

مهارت‏های اجتماعی و رفتارهای عینی، قابل تعریف و مشخص هستند که در موقعیت‏های اجتماعی پیامدهای اجتماعی مثبتی را به دنبال دارند. نارسایی‏های مربوط به پیامدهای اجتماعی شامل فقدان حساسیت نسبت به سایرین و ادراک ضعیف از موقعیت‏های اجتماعی است که نهایتاً منجر به الگوهای رفتاری غیرقابل قبولی گردیده و پذیرش اجتماعی را دشوار می‏ سازد لازم به ذکر است که بین مهارت‏های اجتماعی و صلاحیت‏های اجتماعی تفاوت وجود دارد و مهارت‏های اجتماعی بخشی از صلاحیت‏های اجتماعی می‏ باشند. صلاحیت‏های اجتماعی تلفیقی از مهارت‏های اجتماعی و رفتارهای سازشی هستند. چند نمونه از رفتارهای سازشی عبارتند از: رشد جمعی صلاحیت علمی و رشد کلامی (موت و همکاران^[۱۰]، ۱۹۹۴).

مهارت اجتماعی عبارتند از: رفتارهای کلامی و غیرکلامی که موجب تعامل مؤثر فرد با دیگران می‏ شود. برخی از این رفتارها عبارتند از: مشارکت کردن، رعایت نوبت، سازگاری پیش دستی در انجام فعالیت، انتخاب کردن، پذیرایی کردن و ارتباط برقرار کردن (گات و سفران، ۱۹۹۶، کرامتی ۱۳۸۱: ۸۵-۸۴).

کارتلج و میلبرن^[۱۱] (۱۹۹۶) نیز مهارت‏های اجتماعی را چنین تعریف می‏ نمایند.

رفتارهای آموخته شده و مقبول جامعه که موجب برقراری ارتباط متقابل گردیده و منجر به بروز پاسخ‏های مثبت و پرهیز از پاسخ‏های منفی شود (ترجمه نظری نژاد، ۱۳۷۵: ۲۳).

اهمیت ارتباط اجتماعی با همسالان برای رشد کودکان تا آنجا پیشرفته که ایجاد ارتباط نزدیک با دیگران و عملکرد موفقیت آمیز در گروه همسالان به طور فزاینده به عنوان عاملی برای پیش‌بینی عملکرد سالم اجتماعی در کودکان در آینده مورد تأیید قرار گرفته است.

مهارت‏های اجتماعی نظیر واکنش مثبت نسبت به هسمالان، توانایی پذیرش دیدگاه های دیگران و ابتکار در برقراری ارتباط متقابل، از جمله ویژگی‏هایی است که کودکان محبوب و نامحبوب را از دیگران متمایز می ‏کند. (یوسفی، ۱۳۷۷)

پیاژه (۱۹۹۶) مدعی شد که نحوه رفتار کودک با همسالان ساخت شناخت کودک را تغییر داده و می‏تواند رفتار اجتماعی کودک را تحت تأثیر قرار دهد. به عبارد دیگر تعامل با همسالان کودک را آماده می ‏کند تا نظرش را درباره دیگران بیان نماید. دیدگاه اجتماعی اش را گسترش بخشد و توانایی کاهش دادن خود میان بینی اش را پیدا می‏ نماید ویگوتسکی همچنین از اهمیت تعامل و ارتباط متقابل میان همسالان حمایت می ‏کند و بیان می‏دارد که این امر ظرفیت‏های هوشی و اجتماعی کودک را توسعه بخشیده و در نتیجه می‏توان گفت که کودک از طریق ارتباط با همسالان تجربه کسب می ‏کند و روش و رفتار بر افکار و تعاملات اجتماعی را درونی می‏ سازد و سپس آن‏ها را هماهنگ می ‏کند و نهایتاً مهارت‏های اجتماعی را استحکام می‏بخشد (همان منبع).

مایکلسون^[۱۲] و همکاران (۱۹۹۷) در ارزیابی نشانه های مهارتی اجتماعی به نقش عنصر اصلی اشاره می ‏کند.

1. 1. مهارت‏های اجتماعی به طور معمول آموخته می‏ شود.

1. 1. شامل مجموعه‏ای از رفتارهای کلامی و غیرکلامی گوناگون می ‏شوند.

1. 1. مستلزم داوطلب شدن و ارائه پاسخ‏های مناسب موثرند.

1. 1. تقویت‏های اجتماعی دیگران را به حداکثر می‏رسانند.

1. ماهیت تعاملی دارند و به زمان بندی مناسب و تأثیر متقابل برخی از رفتارها احتیاج دارند (به نقل از یوسفی، ۱۳۸۲، ص۳۷)

هارجی^[۱۳] (۱۹۹۸) با مرور تعاریف ماهرانه به نقش مهارت‏های اجتماعی اشاره می ‏کند و می‏گوید:

مهارت‏های اجتماعی عبارت است از: مجموعه‏ای از رفتارهی هدفمند و به هم مرتبط و مناسب با وضعیت که آموختنی بوده و تحت کنترل فرد می‏ باشد. نخست اینکه رفتارهای اجتماعی هدفمند هستند، اما از این رفتارها برای کسب نتایج استفاده می‏ کنیم.

‌بنابرین‏ خلاف سایر رفتارهایی که اتفاقی یا غیرتعمدی هستند مهارت‏های اجتماعی هدفمند می‏ باشند.

دومین ویژگی رفتارهای اجتماعی ماهرانه، به هم مرتبط بودن این توانایی هاست. یعنی آن ها رفتارهای متفاوتی هستند که به منظور دستیابی ویژه مورد استفاده قرار می‏ گیرد و ما به طور همزمان از آن ها استفاده می‏ کنیم.