در دین مقدس اسلام، مصرف مشروبات الکلی به شدت منع شده و خداوند در قرآن کریمدرآیات ۲۱۹ سورۀ بقره، ۹۰ و ۹۱ سورۀ مائده و۴۳ سورۀنساء آن را به صراحتاً حرام کرده و از گناهان کبیره شمرده است ،حتی دربسیاری از جوامع غیر دینی بعلت عوارض زیانبار فردی واجتماعی ناشی از آن، تولید و مصرف نوشیدنی های الکلی با محدودیت های قانونی صورت می‌گیرد، بعد ازانقلاب اسلامی قانون‌گذار باتاسی از احکام اسلامی مجازات های سختگیرانه ای را برای تولید وفروش ومصرف مشروبا ت الکلی درنظر گرفته ،که این امرهرچند تولید مشروبات الکلی رادرداخل کشورمحدودنموده است ،اما ورود انواع مشروبات الکلی خارجی ،بداخل کشورازمجاریهای مختلف اعم از مرزهای زمینی ودریایی صورت می‌گیرد،در این بین استان کردستان یکی ازمعدود استان‌های مرزی است که بعلت موقعیت

خاص جغرافیایی(همجواری با کردستان عراق) ووجود مشکلات ،اقتصادی ،واجتماعی ناشی ازهشت سال جنگ تحمیلی، که نتیجه آن بیکاری بیش ۱۵۰هزارنفر بیکار(غیر ازبیکاران فصلی) علی رغم وجود صدها میلیون تن ذخایر معدنی، چندین میلیارد متر مکعب آب شیرین ،و بیش از یک میلیون هکتار خاک حاصلخیز در استان شاهد ضعف اقتصادی و بنیه ضعیف مالی مردم کردستان هستیم ،ازسویدیگرسیاستهای تفرقه افکنانه دول استکباری درمنطقه(حمایت ازگروهکهای مسلح ،معاند نظام –گروهک کومله– گروهک پژاک–گروهک منافقین)باهدف تضعیف انقلاب اسلامی ،امنیت وآسایش عمومی ‌و فردی مردم رادراغلب موارد با مشکل مواجه نموده است،نتیجه آنکه وضعیت خاص جغرافیایی وژئوپلتیکی منطقه،ومشکلات اقتصادی واجتماعی استان وسیاستهای خصمانه دول استکباری باعث فعال شدن باندهای قاچاق مشروبات الکلی به صورت سازماندهی یافته بداخل کشور گردیده است،ثمره این تجارت سیاه ایجاد مشاغل کاذب برای افرادبومی، افزایش سطح جرائم وبزهکاریدراستان باعث افزایش پرونده های قضایی گردیده ‌به‌نحوی‌که درصد بالایی از پرونده های محاکم کردستان را قاچاقچیان مشروبات الکلی به خود اختصاص داده‌اند،شکی نیست با توجه به اینکه بازارمصرف مشروبات الکلی وارداتی تقریبا سراسر کشورمی باشد، لذا بررسی علل وعوامل این جرم دراستان کردستان ضروری بنظر می‌رسد.

۲-سئوالات وفرضیه ها

الف :سئوال اصلی:

ازلحاظ جرم شناختی علل وعوامل اصلی وتاثیر گذار ‌بر فرآیند قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان کدامند؟

ب:سئوالات فرعی:

۱-چه عوامل خارجی (سیاسی خارج از مرزها) برقاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان تاثیر گذار است؟

۲-کدام دسته از عوامل اجتماعی غیر اقتصادی ازقبیل ضعف فرهنگی ،پیشینه بزهکاری قاچاقچیان ومحیط های خانوادگی بزه پرور درارتکاب قاچاق مشروبات الکلی مؤثر است؟

ج:فرضیه اصلی:

‌در بروز قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان مجموعه ای ازعللوعواملتاثیرگذارند ،که ازآن جمله می توان به وجود مرز مشترک باکشورعراق،وضعیت خاص جغراقیایی منطقه، جودبافتقومیتی خاص وارتباطوترددهای مرزی آن ها با اکراد عراق،بیکاری وفقر اقتصادی ناشی از۸سال جنگ تحمیلی ،فعا لیت گروهکهای ضدانقلابدرمنطقهوکردستانعراق،دخالت کشورهای بیگانه درامر قاچاق مشروبات الکلی درراستای تهاجم فرهنگی به کشورمی توان اشاره کرد.

د:فرضیه فرعی:

۱-تقاضای احتمالی داخلی برای مصرف مشروبات الکی ،سیاست‌های غیردوستانه وخصمانه برخی ازدول خارجی،هم مرز بودن برخی کشورهای درگیر درمسائل امنیتی وسیاسی واقتصادی می‌تواند برقاچاق مشروبات الکلی دراستان شدید تاثیر گذا ر باشد.

۲-ازعوامل غیر اقتصادی مؤثربرقاچاق مشروبات الکلی به داخل استان کردستان می توان تضعیف بنیه های فرهنگی مذهبی،سابقه سوء ‌و پیشینه بزهکاری برخی ازقاچاقچیان وهمچنین خانواده های ناپایدار آن ها اشاره نمود.

۳:سوابق مربوط:

تحقیق درمورد عوارض استفاده ازمشروبات الکلی ‌در کشورما به وفور صورت گرفته است ‌اما در مورد قاچاق مشروبات الکلی ،تحقیقات کم ومحدودی انجام شده است، ومنابع مطالعاتی زیادی در این مورد دردسترس نمی باشد .

از تحقیقات صورت گرفته درمورد قاچاق مشروبات الکلی پژوهش آقای رضا بدل زاده باعنوان سیاست جنایی ایران درمقابله وپیشگیری از قاچاق مشروبات الکلی

تحقیق دیگر ازآقایان صمد حضرتی ‌و یوسف مجتهدی درمورد قاچاق مشروبات الکلی درمجله پیام آموزش شمارهای ۲۱و۲۵

۴:اهداف تحقیق :

درپژوهش حاضر هدف اصلی بررسی علل وعوامل مؤثر درقاچاق مشروبات الکلی به عنوان عمده جرائم ارتکابی دراستان کردستان است ، مسلماً پدیده ای نظیر قاچاق مشروبات الکلی، تحت تاثیر علل وعوامل مختلف فرهنگی ،اجتماعی ،اقتصادی ،سیاسی، به وجود می‌آید.این تحقیق درصدد دستیابی به علل وعوامل ایجاد جرم قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان است ،که درآن به توصیف دقیق ‌و کامل جامعه موردمطالعهازجنبه های مختلف جغرافیایی، سیاسی ،نظامی ، اجتماعی ،تاریخی ،اقتصادی ،فرهنگی ،مذهبی ،پرداخته شده است.

الف غایی:

هدف کلی ازانجام این تحقیق اندازه گیری متغیرهای مستقل مورد نظر ومیزان تاثیر پذیری آن ها درقاچاق مشروبات الکلی از مرز کردستان می‌باشد که برای رسیدن ‌به این هدف دستیابی به اهداف اجرائی مشروحه ذیل ضروری است.

ب)اهداف خاص:

۱- بررسی رابطه بین سیاست‌های خصمانه دول بیگانه با قاچاق مشروبات الکلی ازمرز

۲- بررسی رابطه بین فعالیت گروهک های معاند نظام با قاچا ق مشروبات الکلی از مرز

۳- بررسی رابطه میان عوامل قومیتی واشتغال مردم منطقه ٰبر قاچاق مشروبات الکلی

۴-بررسی رابطه میان احساس آنومی اجتماعی وقاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان

۵-بررسی میان عوامل وباورهای فرهنگی نظیر به هنجارشمردن قاچاق ازسوی فرهنگ عمومی ومشروبات الکلی

۶-بررسی رابطه میان امکانات نیروی انتظامی وقاچاق مشروبات الکلی

۷ – حصول به یک راه کار مناسب وارائه پیشنهادات لازم

۵:روش شناسی:

این تحقیق تلفیقی ازروش های جمع‌ آوری اطلاعات ازطریق مطالعات کتابخانه ای، وروش پژوهش می‌دانی است ،که ازطریق تهیه پرسشنامه محقق، وحضوردرزندان مرکزی استان کردستان ومصاحبه با افرادقاچاقچی، بازدیداز گذرگاه های مرزی مجاز وغیرمجازنوارمرزی باکشور عراق ،مصاحبه با مرزبانان ناجا ،فراد کوله بر ومرزنشینان ،مراجع انتظامی وقضایی ،افرادسیاسی ومذهبی وجمع آوری اطلاعات از آن ها می‌باشد، که با توجه به نتایج، ودستآوردهای مصاحبه وپرسشنامه ازطیف های مختلف جامعه ،به بررسی علل وعوامل عمده قاچاق مشروبات الکلی پرداخته شده است.

۶:تعریف مفاهیم وواژگان اختصاصی طرح:

قاچاق مشروبات الکلی:(واردکردن مشروبات الکلی به کشور ‌از مصادیق قاچاق است)

۱-ماده۷۰۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵-هرکس مشروبات الکلی رابسازد یا بفروشد ،یادرمعرض فروش قراردهد یا ازخارجواردنماید، یادراختیاردیگری قراردهد،به ۳ماه تایکسال حبس، تا۷۴ضربه شلاق وازیک میلیون هزارریال تاشش میلیون ریال جزای نقدی، یک یادوموردازآنها محکوم می شود .