تحقیقات متعدد انجام شده ، بیانگر تأثیر زیاد آموزش مهارت های زندگی در جلوگیری از بروز نابهنجاری های رفتاری بوده است . در تحقیقات نعمتی و همکاران (۱۳۸۸) نشان داده شده که آموزش گروهی مهارت های زندگی در کاهش نشانه های اضطراب و افسردگی بیماران سپس از پیوند عروق کرونر اثر بخش بود .
داشتن یک زندگی منطقی و سالم ، هدفمند و انعطاف پذیر برای مواجهه با مشکلات و فراز و نشیب های آن خواسته هر انسان خردمندی است . یکی از راهکاری تحقیق این پارامتر مهم استفاده و داشتن دانش لازم درباره مهارت های زندگی است . این مهارت ها می‌تواند بر تغییر نگرش ،باورها و رفتارهای افراد مؤثر واقع شود(امامی و کوشکی ۱۳۹۰).
درباره تأثیرات آموزش مه ارت های زندگی تحقیقاتی صورت گرفته است . برای مثال قاسمی هرندی (۱۳۷۶) در تحقیقی که بر روی ۶۰ نفر از دختران و پسران نوجوان تحت پوشش سازمان بهزیستی استان اصفهان انجام داد ، تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی را بر بالا بردن میزان رشد اجتماعی آنان تأیید کرد .
اعرابی (۱۳۸۰) در تحقیقی بر روی نوجوانان دختر ۱۴-۱۸ ساله شهر اصفهان تأثیر آموزش مهارت های زندگی را بر سازگاری این نوجوانان تأیید کرده‌است .
این اصل ثابت شده که پیشگیری همواره بهتر و آسان تر از رمان است . بنابرین پیشگیری باید فراگیر باشد پیشگیری باید معطوف بر بهبود سلامت همه اعضای جامعه مورد نظر ما باشد . مبارزات پیشگیری نه تنها باید به کسانی که بیشترین آسیب پذیری را دارند بلکه باید به همه آن کسانی که بخشی از محدوده اجتماعی و هیجانی آن ها نیز هستند توجه کنند (دهقانی ۱۳۷۲)
در ادبیات علمی معاصر ،کمتر کسی از صاحب نظران اعتیاد وجود دارد که درمان یک بعدی، چه صرفاً دارویی و چه صرفاً غیر دارویی را به عنوان درمان اعتیاد پیشنهاد کنه ، بلکه ترکیبی از آن ها را ضروری می‌داند . با این حال موثرترین درمان ها نیز عود بالایی داشته اند . در چنین شرایطی پیشگیری به طور منطقی جایگزین می شود . هدف از پیشگیری به تأخیر انداختن یا جلوگیری از شروع استفاده از مواد مخدر در جامعه است . یکی از روش های پیشگیرانه در برابر مصرف مواد مخدر ،آگاه سازی افراد در مورد خطرها و مضرات مواد مخدر، اصلاح نگرش افراد از نگرش مثبت به نگرش منفی به اعتیاد ،معتاد و مواد مخدر است( خلیلی ،۱۳۸۷).
در پژوهشی که(شیرزادی،کلانتری ۱۳۹۰) با هدف راهکارهای پیشگیری از آسیب های اجتماعی به بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر ویژگی های شخصیتی نوجوانان دارای آسیب های اجتماعی پرداخته‌اند . ۴۰ تن از والدین جوانان و نوجوانان گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال که دست کم دارای سابقه ۴ بار خودکشی یا شش ماه وابستگی به مواد مخدر داشته اند انتخاب کرده پس از اجرای پیش آزمون آموزشی مهارت های زندگی مشتمل بر مهارت رویارویی، حل مسئله و تصمیم گیری ، مهارت ارتباطی و خودآگاهی به مدت ۲ ماه به صورت ۲ جلسه ای و ۹۰ دقیقه ای در هفته برای والدین و نوجوانان اجرا شد که نتایج نشان داد که آموزش مهارت های مود نظر باعث کاهش افکار خودکشی گرایانه در نوجوانان دارای سابقه خودکشی می شود. همچنین آموزش مهارت های زندگی بر کاهش خودپنداره منفی نوجوانان مؤثر می‌باشد.
آموزش مهارت های زندگی موجب ارتقاء ظرفیت روان شناختی اشخاص می شود و قدرت سازگاری آنان را در مقابل فشارها و مشکلات زندگی فردی و اجتماعی و سختی های زندگی روزمره افزایش می‌دهد تا در زمان روبرو شدن با موقعیت های دشوار چالش بر انگیز ،خود را ناتوان تصور نکرد، و در دام انزوا ،افسردگی و رفتارهای ضد اجتماعی گرفتار نشود. (فلاح زاده ،۱۳۸۸).
در پژوهشی منشی و همکاران (۱۳۸۲)تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی را در پیشگیری ازاعتیاد جوانان شهر اصفهان مورد بررسی قرار دادند . تحلیل داده ها نشان داد که آموزش مهارت های زندگی بر میزان آگاهی و پیشگیری از گرایش جوانان به اعتیاد مؤثر است .
همچنین در بررسی تأثیر برنامه آموزش پیشگیری از اعتیاد بر روی عزت نفس ، نگرش و آگاهی نوجوانان در مورد سؤمصرف مواد مخدر، یار محمدیان و قادری و دهکردی (۱۳۸۰) تحقیقی بر روی گروهی از نوجوانان دوره راهنمایی انجام دادند .
تحقیقات در داخل کشور نشان می‌دهند که آموزش مهارت های زندگی بر کاهش رفتارهای منفی و افزایش رفتارهای مثبت تأثیر گذار است (فریده حمیدی ۱۳۸۴) ،(خسروی و همکاران ۱۳۸۸).
(حجت خواه و درکه،۱۳۹۰) اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی ،برای پیشگیری از سؤمصرف مواد مخدر در دانش آموزان را مورد بررسی قرار داد و پیشنهاد دادند که برای پیشگیری از سؤمصرف مواد کلاس‌های آموزش مهارت‌های زندگی در برنامه هفتگی مدارس بگنجد .
یادگیری مهارت های ابزار وجود، مهار هیجانات منفی و حل اختلاف ابراز وجود یعنی توان بیان خواسته ها، افکار و هیجانات به طور مستقیم ،صادقان،و مناسب ابراز وجود مهارتی آموختن است اما بسیاری از افراد به جای آن به پرخاشگری و یا رفتارهای منفعلانه روی می آورند . تقویت مهارت ابراز وجود در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و افزایش رضایتمندی از زندگی نقش مهمی دارد . هیجانات منفی از قبیل خشم،اضطراب ، یاس و غیره اگر به شیوه ای نامناسب ابراز گشته و آرامش محیط خانه و محیط کار را در معرض تهدید قرار دهند بایستی ریشه یابی و مهار شوند. (محسن نظری ۱۳۹۰)
با توجه به پژوهش(افشارنیا ،و همکاران ۱۳۸۰) می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های زندگی به عنوان یک عامل حفاظت کننده برای دانش آموزان در سال‌های بعدی جهت پیشگیری از سؤمصرف مواد مخدر می‌باشد . این پژوهش در میان دبیرستانهای ناحیه ۳ شهر کرمانشاه به روش نمونه گیری خوشه ای ۶۰ نفر انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند.
پیشینه خارجی
در رویکردهای جدید پیشگیری از اعتیاد یکی از راه های تغییر نگرش ،آموزش برنامه مهارت های زندگی است. مهارت های زندگی یکی از راهبردهای متمرکز بر فرد بوده و تلاش می‌کند از طریق افزایش توانایی مقابله ای افراد، ظرفیت آنان را در جهت مقابله با چالش ها ، کشمکش ها و ناملایمات زندگی روزمره ارتقا دهند . به عبارت دیگر افراد را در برابر مشکلات ایمن کنند. برنامه آموزش مهارت های زندگی توسط کلبرت ،جی و بوتوین در سال ۱۹۷۹ میلادی مطرح شد . این برنامه آموزشی یاد می‌دهد که چگونه با بهره گرفتن از مهارت های رفتار جسورانه ، تصمیم گیری و تفکر انتقادی در مقابل وسوسه یا پیشنهاد سؤمصرف مواد مقاومت کنند. هدف بوتوین طراحی یک برنامه واحد پیشگیری اولیه بود( بوتوین و همکاران ۱۹۹۹) .
در اواخر دهه ۱۹۹۰، کل هزینه سالانه معضل مصرف مواد برای جامعه تقریباً ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد می شود (کاپلان و سادوک ،۱۹۹۸رضاعی۱۳۸۸)
اصولاً جلوگیری از دچار شدن فرد به سؤمصرف مواد مخدر آسانتر از درمان این اختلال است .(بوتوین۱۹۹۷) و پیشگیری عبارت است از به تأخیر انداختن یا جلوگیری از شروع استفاده از مواد در جامعه.(هانسن۱۹۹۹)
در حال حاضر دو دیدگاه نسبت به پیشگیری از مصرف مواد وجود دارد. دیدگاه عوامل خطر و عامل محافظت کننده و دیدگاه اصلاح هنجارها و آموزش مهارت های زندگی، (ماستن ،بت و گارمزی،۱۹۹۰)
اثرات و عوارض مصرف مواد مخدر در کارکنان ، در کاهش بهره وری سازمان ها، را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
الف)عملکرد شغلی ضعیف
ب)افزایش غیبت
