سود مستمر و غیرمستمر/عملیاتی و غیرعملیاتی

مدافعان مفهوم سود عملکرد جاری، اغلب ادعا می‌کنند که اجزای مستمر عملیات جاری معمولاً به عنوان اقلام عملیاتی و آن قسمت از اجزای بی‌قاعده و غیرقابل پیش‌بینی به عنوان اقلام غیرعملیاتی تعریف می‌شوند. اما این تعریف لزوماً صحیح نیست، اقلام زیادی ممکن است ماهیتا عملیاتی بوده ولی لزوماً قابل تکرار نباشند، ضرورت پرداخت مبالغ اضافه‌کاری در مقطع نیاز مبرم و تحصیل مواد خام تحت شرایط بسیار مساعد، هر دو رویداد عملیاتی هستند اما ممکن است غیرمستمر باشند، برعکس برخی رویدادها غیرعملیاتی هستند که در طبیعت تکرار شدنی هستند، سیل‌های سالیانه غیرقابل اجتناب در نواحی خطرناک، گرچه ممکن است نوعاً، در هزینه های غیرعملیاتی تاثیر بگذارند لکن آن ها در طبیعت تکرار شدنی هستند(حقیقت،۱۳۹۰).

یک رقم سود خالص بر مبنای رویدادهای مستمر معمولا برای سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی سود آتی و جریان سود سهام سودمندتر است، ‌بنابرین‏ رویدادهای غیرعملیاتی مستمر درست به همان اندازه رویدادهای عملیاتی مستمر دارای اهمیت هستند.

فرق گذاشتن بین عملیاتی و غیرعملیاتی بیشتر برای اندازه‌گیری کارایی مدیریت سودمند است، این عقیده از این فرض ناشی می‌شود که علی القاعده رویدادهای عملیاتی قابل کنترل‌تر هستند تا رویدادهای غیرعملیاتی (همان ماخذ).

اهمیت سود سهام پیش ­بینی شده

اهمیت سود پیش ­بینی شده، به میزان انحرافی که با مقدار واقعی آن دارد بستگی دارد. هر چه میزان این انحراف کمتر باشد، پیش ­بینی از دقت بیشتری برخوردار است. تحقیقات نشان می­دهد بازار برای برآورده شدن انتظارات ارزش قابل ملاحظه­ای قائل است و نسبت به بر آورده نشدن آن نیز واکنش نشان می­دهد(صدری،۱۳۹۰)

زمانی که سود هر سهم فراتر از انتظارات رود، بازار نسبت به آن دید خوش‌بینانه­ای دارد و آن را خبر خوب تلقی می­ کند. زمانی که سود هر سهم پایین­تر از پیش ­بینی آن­ها باشد، اعتبار شرکت در برآوردن انتظارات کم می­ شود .

سهام‌داران جهت اتخاذ تصمیمات صحیح و مناسب، نیازمند اطلاعاتی سودمند هستند. در میان اطلاعات موجود، اطلاعات مربوط به سود هر سهم و سود سهام پیش ­بینی شده مقیاسی است که از نظر بسیاری از استفاده کنندگان با اهمیت و مربوط تلقی می­ شود و آن­ها در تصمیمات خود از آن استفاده می‌کنند. پیش ­بینی سود هر سهم نقش مهمی در ارزیابی شرکت­ها دارد. افراد به وسیله آن مقیاسی برای ارزیابی عملکرد شرکت ایجاد ‌می‌کنند. در حقیقت، اطلاعات مربوط به پیش ­بینی سود سهام شکل دهنده انتظارات بازار است (بسیاری از مطالعات نشان داده ­اند در مؤسساتی که عملکرد ضعیفی دارند خطاهای وسیع­تری در سود پیش ­بینی شده آن­ها مشاهده می­ شود. آن­ها به احتمال زیاد در برآوردن سود پیش ­بینی شده خود با مشکل مواجه می­شوند.

اکثر شرکت­های سهامی سود سهام سالیانه را با دوراندیشی و محتاطانه پیش ­بینی ‌می‌کنند تا در صورت عدم توان تحقق مبلغ اعلام شده باعث ایجاد طرز فکر منفی در سهام‌داران نشوند. عدم تحقق سود پیش ­بینی شده به معنی ناتوانی شرکت در پوشش سود سهام پیش ­بینی شده است. (صدری،۱۳۹۰)

نوسانات سود

هدف حسابداری فراهم آوردن اطلاعات مالی برای استفاده کنندگان، در جهت کمک به بهبود فرایند تصمیم‌گیری می‌باشد، در حالی که هدف از انجام تحقیقات و مطالعات حسابداری ارزیابی مفید بودن اطلاعات برای سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌ کنندگان می‌باشد. صورت‌های مالی منابع بسیار مهمی از اطلاعاتی می‌باشند که سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سرمایه‌گذاری به آن نیاز دارند. محتوای اطلاعاتی سود حسابداری یکی از موضوعات جالب در زمینه تحقیقات حسابداری می‌باشد، که در زمان بال و بروان که اولین تحقیق را در این زمینه انجام داده‌اند، تاکنون مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. محققین مختلف با رویکردهای مختلفی محتوای اطلاعاتی سود حسابداری را مورد بررسی و آزمون قرار داده‌اند. بیشتر محققان بر این مسئله توافق ‌داشته‌اند که سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد(صدری،۱۳۹۰)

محتوای اطلاعاتی و نوسانات سود

محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری در رابطه با پیش‌بینی برخی عوامل از جمله بازده و سود سهام می‌باشد. منظور از محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری در رابطه با پیش‌بینی برخی عوامل از جمله بازده و سود سهام می‌باشند. منظور از محتوای اطلاعاتی یک معیار حسابداری، میزان استفاده و فایده آن در فرایند تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه می‌باشد. تحقیقاتی که تاکنون در زمینه بررسی محتوای اطلاعاتی سود بیشتر به محتوای اطلاعاتی ارقام سود توجه کرده‌اند. کمتر به همواری و میزان نوسانات این رقم و به تبع آن تاثیر هموار بودن سود بر محتوای اطلاعاتی رقم سود توجه کرده‌اند. جایز من(۲۰۰۸) اعتقاد دارد سودهایی که هموارتر یا پرنوسان‌تر از جریان‌های نقدی می‌باشد، اطلاعات مناسب یا تحریف شده برای استفاده‌ کنندگان فراهم می‌آورد. ‌بنابرین‏ بهتر ‌به این نکته توجه شود که مقررات حسابداری از قبیل الزام تطابق درآمد و هزینه ها، برای هموارکردن نوسانات جریان‌های نقدی و ارائه یک جریان سود هموار طراحی شده است. سودهایی که نسبت به جریان‌های نقدی هموارتر یا پرنوسان‌تر می‌باشد ممکن است به کاربرد عادی مقررات و میثاق‌های حسابداری یا انتخاب اختیاری توسط مدیریت مربوط باشد(صدری،۱۳۹۰)

نوسان‌پذیری سود و قابلیت پیش‌بینی سود

نوسان‌پذیری سود یکی از متغیرهای سری زمانیِ کیفیت سود است. نوسان بیشتر با ریسک بالاتر همراه است و معلول عوامل متعددی است. هر چند عوامل مختلفی ممکن است بر نوسانات سود تاثیرگذار باشند؛ اما دو دلیل اصلی نوسانات سود که مبتنی بر پژوهش‌های، انجام شده می‌باشد؛ عبارت‌اند از : عوامل اقتصادی و نحوه عمل حسابداری شرکت‌ها در محیط اقتصادی فعالیت می‌کنند. اگر محیط اقتصادی را به مثابه دریا و شرکت را مانند کشتی فرض نمائیم؛ کشتی‌ها در اثر تلاطم دریا به چالش و تلاطم در می‌آیند. لذا می‌توان بیان کرد که شوک‌های اقتصادی و امثالهم، که به صورت خارج از کنترل شرکت‌ها می‌باشند؛ عملکرد واحد تجاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر چند وجود رابطه فوق بر همگان پوشیده نیست؛ ولی پژوهش‌های اندکی به بررسی ارتباط آن‌ ها پرداخته‌اند. عوامل حسابداری که عمدتاًً در خصوص شیوه و نحوه شناسایی درآمدها و هزینه ها و به تبع سود واحد اقتصادی است؛ می‌تواند بر این ساز و کار تاثیرگذار باشد. ناگفته پیدا است که عواملی چون “اصل مقابله هزینه ها با درآمدها ” و مشکلات پیرامون “تخصیص هزینه ها به دوره های مالی”، ” شناسایی درآمدها”، ” محافظه کاری حسابداری ” و موارد مشابه، مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند در محاسبه سود و رابطه بین سودهای گذشته و آینده تاثیرگذار باشند و رابطه بین آن‌ ها را دچار نوسان سازند. ( دیچو و تانگ،۲۰۱۱).

مسئولیت کیفری مسئولیتی است که مرتکب عمل مجرمانه، علاوه بر علم واطلاع باید دارای اراده وسوء نیت یا قصد مجرمانه بوده و رابطه علیت بین عمل ارتکابی و نتیجه حاصل از جرم وجود داشته باشد تا بتوان عمل انجام شده را به مرتکب منتسب نمود.

« از نظر حقوق جزا برای تحقق جرم، وجود سوء نیت یا قصد مجرمانه و یا تقصیر جزایی از ناحیه مرتکب جرم، برای اثبات مسئولیت کیفری در کلیه جرائم اعم از عمدی و غیر عمدی الزامی است.»^[۳] از دید اکثر حقوق ‌دانان ایران« مسئولیت جزایی پل ارتباطی بین جرم و مجازات است و مجرم با عبور از این پل به ‌عنوان مسئول شناخته می شود و قابل مجازات خواهد بود.» در حقیقت عامل یک عمل مجرمانه زمانی قابل مجازات خواهد بود که دارای مسئولیت کیفری باشد یعنی جرم را از روی آگاهی و با اراده آزاد انجام داده باشد به طوری که بتوانیم جرم را به حساب او بگذاریم.^[۴]

بند دوم:ارکان مسئوولیت کیفری

برای اینکه بتوان برای اشخاص مسئوولیت کیفری تصور نمود در مرحله نخست باید جرمی با تمام عناصر خود واقع گردد و آنگاه بحث در این مورد، صورت می‌گیرد که آیا جرم ارتکاب یافته قابل انتساب به مرتکب می‌باشد یا خیر؟

در صورت انتساب گام بعد تعیین میزان مسئوولیت کیفری و تعیین مجازات خواهد بود لکن در مرحله انتساب جرم به مرتکب، موضوعاتی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، انتساب از حیث مادی و انتساب از حیث معنوی است که برای بنیان مسئوولیت کیفری هر دو بعد آن مورد نیاز می‌باشد به منظور تفهیم بحث به شرح این دو مقوله پرداخته می شود:^[۵]

۱) انتساب مادی:

منظور از انتساب مادی آن است که بتوان مرتکب جرم را به نحوی از انحاء به عنوان مباشر یا شریک یا معاون در تحقق جرم و نتیجه آن دخالت داد و مورد تعقیب قرار داد.

۲) انتساب معنوی:

انتساب مادی جرم به مرتکب،برای تحقق مسئولیت کیفری کفایت نمی کند ‌و نیازمند انتساب معنوی جرم به مرتکب می‌باشد بدین معنا که مرتکب باید در گام نخست اراده و اختیار در انجام عمل مجرمانه داشته و تحقق نتیجه جرم را قصد کرده باشد و درگام بعد اهلیت که شامل تمیز و اختیار می‌باشد، نیز در مرتکب جرم وجود داشته باشد. اراده، توانایی شخص در انجام یا عدم انجام امر معین و مشخص می‌باشد و اشخاص اختیار دارند که در انجام امور آزادانه عمل نموده و عواملی چون اجبار و اکراه، اراده و اختیار را از آنان سلب نکرده باشد.

گفتار دوم:مسئولیت کیفری و مسئولیت اخلاقی

مسئولیت اخلاقی مسئولیتی انسانی است که ناظر به آینده یا گذشته می‌باشد و درعین حال، غیر از مسئولیت به معنای حقوقی، اجتماعی، علی و… است. این تعریف، کلی است و تنها بیان می­ کند مسئولیت اخلاقی غیر از مسئولیت‌های دیگر است، اما ملاک اخلاقی بودن را به درستی مشخص نمی­کند، ‌بنابرین‏ نیازمند تبیین بیشتر معنای مسئولیت اخلاقی هستیم.

برخی مسئولیت اخلاقی را به معنای قابلیت مدح و ذم اجتماعی دانسته اند.^[۶] و برخی آن را به معنای توانایی و قابلیت توضیح و تفسیر یک رفتار یا یک صفت آورده­اند.^[۷] در مواردی نیز مسئولیت را به معنای «در معرض مجازات بودن» یا «مسئولیت در برابر خداوند که نتیجه آن مجازات و کیفر اخروی است» آورده­اند.^[۸] برخی نیز آن را به معنای اقرار شخص به افعال صادره از خویش و آمادگی برای تحمل نتایج آن تعریف کرده ­اند.

تعاریف فوق غالباً به لوازم و پیامد‌های مسئولیت اخلاقی نظر داشته اند تا به حقیقت مسئولیت اخلاقی. برای تعریف مسئولیت اخلاقی باید به وظیفه اخلاقی توجه کرد. چنان که مسئولیت در هر حوزه­ای مبتنی بر وظایف است و این وظیفه است که مسئولیت را با خود ‌می‌آورد در اخلاق نیز مسئولیت با وظایف اخلاقی مرتبط است. یعنی مسئولیت به معنای مورد بازخواست قرار دادن شخص در موارد وظایف اخلاقی. شخص در مقابل وظایف اخلاقی که بر عهده اوست مواجه با سوال و باز خواست است، اگر وظایف خود را به درستی انجام دهد مستحق مدح است و گرنه مستوجب مذمت. هویدا است که مستوجب مدح و ذم بودن از پیامدهای مسئول بودن اوست. نتیجه آن که مسئولیت در جایی معقول است که «مسئول» نسبت به امر مورد سئوال، وظیفه و تکلیفی داشته باشد. به همین جهت است که گفته می­ شود، مفهوم مسئولیت در قبال انجام یا ترک وظیفه مطرح می­گردد.^[۹]

بند اول:شرایط مسئولیت اخلاقی

این که شرط لازم و کافی برای مسئولیت اخلاقی چیست مسئله­ای است که از دیر باز فیلسوفان را به خود مشغول ‌کرده‌است. آن چه که به عنوان شروط مسئولیت اخلاقی آمده است را ‌می‌توان در سه مورد بیان کرد:

ا) اختیار و آزادی

اختیار در اینجا در مقابل جبر قرار دارد، ‌به این معنا که انسان، در انجام عمل خود تحت فشار عامل بیرونی نیست. این معنا از اختیار غیر از «اختیار در مقابل اضطرار» و «اختیار در مقابل اکراه» است، بلکه معنایی عام است که می ­تواند شامل این دو معنا نیز باشد.^[۱۰] دارا بودن اختیار ‌به این معنا محل مناقشاتی بوده و برخی با اذعان ‌به این که چنین شرطی برای مسئولیت اخلاقی لازم است وجودش را منکر ‌شده‌اند و در نتیجه مسئولیت اخلاقی را انکار کرده ­اند. آنان برای انکار این حقیقت به استدلال‌های متفاوتی دست زده اند که در قالب عناوینی مانند جبر فلسفی، جبر کلامی، جبر زیستی، جبر اجتماعی قابل ارائه­اند.

۲)قدرت یا امکان تحصیل آن

تکلیف اخلاقی منوط به قدرت است و تکلیف خارج از قدرت قبیح است، مسئولیت اخلاقی نیز که با وظیفه اخلاقی برابر می­نشیند مشروط به قدرت خواهد بود. ‌بنابرین‏ اگر کسی را علی‌رغم ناتوانیش به عملی تکلیف کنیم نه چنین تکلیفی جایز است و نه او مسئولیتی در قبال این تکلیف دارد. امکان تحصیل قدرت هنگام یا قبل از عمل نیز برای تحقق مسئولیت اخلاقی کفایت می­ کند. برای مثال انسان نه تنها وظیفه دارد از وطن خویش دفاع کند همچنین تهیه ابزار دفاع نیز برای قدرت دفاعی براو لازم است و در برابر آن مسئولیت دارد^[۱۱]

۳)آگاهی یا امکان تحصیل آن

مسئولیت اخلاقی مشروط به آگاهی یا دست کم امکان تحصیل آگاهی از وظیفه اخلاقی است. قید امکان تحصیل از سویی کسانی را که از سلامت ذهنی برخوردار نیستند از مسئولیت اخلاقی معاف می­ کند و از سویی دیگر کسانی را که با اهمال کاری و غفلت ورزی خود را از آگاهی محروم ساخته­اند مشمول مسئولیت اخلاقی می­ کند.

بند دوم: قلمرو مسئولیت اخلاقی

دارایی­ ها و سبد سهام^[۱۳] دارای سه ویژگی است که با اداره کردن سبد سهام مرتبط است. این ویژگی­ها شامل بازده، ریسک، و نقدینگی است. بازده به آسانی تعریف و معرفی می­ شود. اگر چه اندازه ­گیری ریسک مشکل است، اما با این حال یک مفهوم عملیاتی است. ریسک معمولا به وسیله واریانس و انحراف معیار بازده­ها اندازه ­گیری می­ شود. ‌در مورد مدل قیمت­ گذاری دارایی­ ها سرمایه­ای، ریسک سیستماتیک برای یک سهم به وسیله بتا اندازه ­گیری می­ شود (اسچوارتز و فرانشینی^[۱۴] ۲۰۰۴، ۶۰).

اما چگونه ممکن است نقدینگی را تعریف و اندازه ­گیری کرد؟ به طور عام، دارایی نقدشونده دارایی است که به صورت نقد باشد یا به آسانی قابل تبدیل به وجه نقد باشد. این تعریف به ما خیلی کمک نمی­کند. آسانی به زمان مورد نیاز برای تبدیل و خارج کردن از وجه نقد، و هزینه معامله اشاره دارد (اسچوارتز و فرانشینی ۲۰۰۴، ۶۰). اسچوارتز و فرانشینی (۲۰۰۴) برای تعریف نقدینگی بر روی ویژگی­های نقدینگی مانند عمق، وسعت، برگشت پذیری بازار تمرکز کرده ­اند.

با توجه به اهمیت نقدینگی سهام در ادبیات مالی، محققین بسیاری سعی داشتند تعریفی جامع برای نشان دادن مفهوم نقدینگی ارائه دهند. به طور کلی تعاریف نقدینگی در دو رویکرد کلی طبقه بندی می­ شود: بعضی از تعاریف نقدینگی بر ویژگی دارایی­ ها(نقدینگی دارایی­ ها)^[۱۵] تمرکز کرده ­اند و بعضی دیگر، از دیدگاه بازار(نقدینگی بازار^[۱۶]) این موضوع را مورد توجه قرار داده ­اند ( موراسکی^[۱۷] ۲۰۰۸، ۹).

۲-۳ تعریف نقدینگی

بازار کاملا نقدشونده بازاری است که هر مقدار از اوراق بهادار می‌تواند فورا و بدون هزینه به وجه نقد تبدیل شود یا هر مقدار وجه نقد می ­تواند به اوراق بهادار تبدیل شود. در بازارهای کمتر نقدشونده نسبت به بازار های کاملا نقدشونده، یک بازار نقدشونده، بازاری است که هزینه معاملات مرتبط با تبدیل اوراق بهادار در حداقل باشد. هزینه معاملات شامل هزینه های ضمنی و صریح^[۱۸] است. هزینه­ های صریح شامل هزینه­ های مربوط به حق دلالی کمیسیون­ها^[۱۹] و مالیات­های دولت^[۲۰] است. این هزینه را به آسانی به صورت کمیت در می­آیند اما خارج از کنترل مستقیم بورس اوراق بهادار است و ‌بنابرین‏ در نظر گرفته نمی شود. توجه اساسی در معاملات بر هزینه­ های ضمنی معامله همچون اختلافات قیمت پیشنهادی خرید و فروش^[۲۱]، هزینه­ های تاثیر بازار و هزینه­ های فرصت است که به موجب تکنولوژی، مقررات، انتشار اطلاعاتی، مشارکت اطلاعاتی و ابزارهای اطلاعاتی ناکارا و یا ناکافی است (آیتکن و کامرتن فورد^[۲۲] ۲۰۰۳، ۴۶).

بررسی ادبیات مالی آشکار می‌کند که اختلافات قابل توجهی میان محققان ‌در مورد ماهیت نقدینگی، منابع آن، و نتایجش برای سرمایه ­گذاری وجود دراد. تعاریف ‌در مورد نقدینگی تا اندکی متضاد و نامنظم است. اصطلاح نقدینگی به صورت گسترده ­ای در ادبیات مالی استفاده شده است، از این جهت درک مفهوم آن مهم است. ‌بنابرین‏ هدف ما در این جا فراهم کردن تعریفی روشن از نقدینگی است که می‌تواند در تجزیه و تحلیل­های مالی به کار گرفته شود ( موراسکی^[۲۳]۲۰۰۸، ۹).

در بسیاری از موارد، مخصوصاً در معاملات روزمره^[۲۴]، استدلال­های نظری گسترده ‌در مورد معنی نقدینگی واقعا لازم نیست. اکثر سرمایه­ گذار­ها به صورت ذاتی می ­توانند کیفیت بازارها یا انواع دارایی­ ها، مانند قابلیت نقدشدن یا غیر قابل نقدشدن را درک کنند و اثرات مربوط به آن را تشخیص دهند. به هر حال نبود یک تعریف رسمی از نقدینگی در زمانی که توسعه رویکرد­های رسمی، نقدینگی را به عنوان یک معیار سرمایه ­گذاری در نظر ‌می‌گیرد موجب مشکلات جدی می­ شود (موراسکی^[۲۵] ۲۰۰۸، ۱۰).

وصف­های مختلفی از تعارف نقدینگی در کتاب­ها و مقالات مالی و مدیریت مالی وجود دارد. لیو (۲۰۰۶، ۶۳۱) بیان می­ کند که به طور عام نقدینگی توانایی برای تعداد زیاد معامله با سرعت بالا در هزینه پایین و با اثر قیمتی کم توصیف می شود. این توصیف چه بعد را برای نقدینگی، یعنی، تعداد معامله، سرعت معامله، هزینه معامله، و اثر قیمتی را مشخص می‌کند. یودین (۲۰۰۹، ۲۴) نقدینگی را به عنوان سرعت و سهولتی که یک نفر می‌تواند سهام را در بازار مورد معامله قرار دهد تعریف ‌کرده‌است. پاستور و استمبیو (۲۰۰۳، ۲) نقدینگی را به عنوان یک مفهوم وسیع توصیف ‌می‌کنند که به طور کلی توانایی برای تعداد زیادی معامله به طور سریع، در هزینه پایین، و بدون تغییر قیمت را نشان می­دهد. ریلی و برون^[۲۶](۱۹۹۷، ۱۰۶) نقدینگی را به عنوان خرید یا فروش یک دارایی با سرعت و در یک قیمت مشخص شرح داده ­اند؛ بر طبق نظر بودی و مرتن^[۲۷] (۱۹۹۸، ۳۵) نقدینگی، سرعت و سهولت نسبی است که یک دارایی می ­تواند به وجه نقد تبدیل شود؛ بر طبق نظر آرنلد^[۲۸] (۲۰۰۵، ۱۸) نقدینگی، درجه­ای که یک دارایی می ­تواند به سرعت و به سهولت بدون از دست دادن ارزش فروخته شود؛ اسچارتز و فرانشونی^[۲۹] (۲۰۰۴، ۶۰) دارایی را نقد شونده می­نامند که به سهولت قابل تبدیل به وجه نقد باشد؛ و بریلی و همکارانش^[۳۰] (۲۰۰۶،۱۰۰۰) یک دارایی را نقد شونده می­نامند، اگر به آسانی و ارزان به وجه نقد تبدیل شود و بگ و همکارانش^[۳۱] (۲۰۰۳، ۳۱۵) بیان ‌می‌کنند که نقدینگی، ارزانی، سرعت، و اطمینانی است که ارزش دارایی می ­تواند به پول تبدیل شود.

همچنین شارپ و الکساندر^[۳۲] (۱۹۹۰، ۸۰۴) بیان ‌می‌کنند که نقدینگی عبارت است از توانایی سرمایه­گذارن برای تبدیل اوراق بهادار به وجه نقد در یک قیمت مشابه نسبت به معامله قبلی در اوراق بهادار، با فرض این که هیچ اطلاعات جدیدی مهمی از وقتی که معامله قبلی صورت گرفته، وارد نشده باشد. هریس^[۳۳] (۲۰۰۳، ۳۹۴) کسی است که نقدینگی را به عنوان توانایی برای حجم زیادی از معامله به سرعت، در هزینه پایین، و وقتی که تمایل برای معامله وجود داشته باشد، تعریف ‌کرده‌است. از طرف دیگر مُیر^[۳۴] و همکارانش(۱۹۹۸، ۶۰۹) نقدینگی یا نقدینگی شرکت را به عنوان توانایی یک شرکت جهت پرداخت وجه نقد برای تعهداتش در زمانی که این تعهدات سر رسید می­ شود، تعریف می‌کنند.

این بررسی کوتاه از دیدگاه­ های مختلف بیان قبلی که هیچ توافق عمومی ‌در مورد معنای معینی از اصطلاح نقدینگی در جامعه مالی وجود ندارد را تقویت می­ کند. با این حال نظم و ترتیب تقریبی در مفهوم نقدینگی وجود دارد. اما به نظر می­‌رسد که تعاریف موجود درباره نقدینگی را ‌می‌توان طبقه ­بندی کرد. هر یک از تعاریف نقدینگی را ‌می‌توان در یکی از طبقاتی که در زیر بیان می شود جای داد. تعاریف نقدینگی را می‌توان در سه دیدگاه زیر جای داد:

۲-۳-۱ نقدینگی دارایی ها

۱-۱-کلیات ۲

۱-۲- بیان مسئله ۶

۱-۳-ضرورت و اهمیت تحقیق ۱۷

۱-۴- اهداف پژوهش ۱۹

۱-۵ – سوالات تحقیق : ۱۹

۱-۶- تعاریف مفهومی ۲۰

۱-۶-۱ – نوآوری دانشگاهی ۲۰

۱-۶-۱-۱- بعد آموزشی ۲۱

۱-۶-۱-۲- بعد پژوهشی ۲۱

۱-۶-۱-۳- بعد سازمانی ۲۱

۱-۶-۲ -مهارت اعضای هیئت علمی در کاربرد چرخه یادگیری هفت گانه ۲۱

۱-۶-۲-۱- مرحله استنباط ۲۲

۱-۶-۲-۲- مرحله مشارکت ۲۲

۱-۶-۲-۳- مرحله اکتشاف ۲۲

۱-۶-۲-۴- مرحله توضیح ۲۲

۱-۶-۲-۵- مرحله بسط یادگیری ۲۳

۱-۶-۲-۶- مرحله ارزیابی ۲۳

۱-۶-۲-۷- مرحله توسعه یادگیری ۲۳

۱-۶-۳-یادگیری مادام العمر ۲۳

:

۲- ۱- مقدمه ۲۶

۲-۲-پیشینه پژوهش ۲۶

۲-۱-۱ – نوآوری دانشگاهی ۲۶

۲-۱-۱-۱- تفاوت خلاقیت و نوآوری و تغییر و اختراع ۲۶

۲-۲-۱-۲-تعاریف نوآوری ۳۱

۲-۲-۱-۳- تاریخچه نوآوری ۳۳

۲-۲-۱-۴- انواع نوآوری ۳۶

۲-۲-۱-۵- فرایند نوآوری ۳۸

۲-۲-۱-۶- الگوهای تکامل فرایند نوآوری تکنولوژیکی ۳۹

۲-۲-۱-۶- ۱-مدل فشار علم : ۴۰

۲-۲-۱-۶- ۲-مدل کشش بازار : ۴۰

۲-۲-۱-۶- ۳-مدل اتصالی : ۴۱

۲-۲-۱-۶- ۴-مدل یکپارچه و شبکه ای : ۴۱

۲-۲-۱-۶- ۵-مدل زنجیره ارزش : ۴۲

۲-۲-۱-۷-ویژگی های نوآوری ۴۲

۲-۲-۱-۸- نظام ملی نوآوری ۴۵

۲-۲-۱-۹- تأثیر نوآوری بر فاکتورهای نظام آموزش ۴۷

۲-۲-۱-۱۰- نظریه انتشار نوآوری ۵۲

۲-۲-۱-۱۱-نوآوری دانشگاهی ۵۴

۲-۲-۱-۱۲- نوآوری در آموزش عالی ( بر پایه مدل بالدریج ) ۵۷

۲-۲-۱-۱۳- ابعاد نوآوری دانشگاهی ۵۹

۲-۲-۲- مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری ۶۰

۲-۲-۲-۱- -فرایند یاددهی – یادگیری ۶۰

۲-۲-۲-۲-تعریف تدریس ۶۲

۲-۲-۲-۳- الگوی تدریس ۶۳

۲-۲-۲-۴-مهارت های تدریس ۶۶

۲-۲-۲-۵- طبقه بندی تدریس ۶۸

۲-۲-۲-۶- رویکردهای تدریس ۷۲

۲-۲-۲-۷-کیفیت تدریس ۷۶

۲-۲-۲-۸- چرخه یادگیری ۸۰

۲-۲-۲-۹- مهارت اعضای هیات علمی در چرخه یادگیری ۸۱

۲-۲-۲-۹-۱- چرخه یادگیری سه گانه ۸۱

۲-۲-۲-۹-۲-چرخه یادگیری چهارگانه ۸۱

۲-۲-۲-۹-۳- چرخه یادگیری پنج گانه ۸۲

۲-۲-۲-۹-۴-چرخه یادگیری هفت گانه ۸۳

۲-۲-۳- یادگیری مادام العمر ۸۵

۲-۲-۳-۱-ابعاد یادگیری ۸۵

۲-۲-۳-۲- رویکرد دانشجویان نسبت به یادگیری ۹۰

۲-۲-۳-۳- سبک های یادگیری ۹۳

۲-۲-۳-۴-یادگیری زدایی ۹۸

۲-۲-۳-۵- تعریف یادگیری مادام العمر ۱۰۰

۲-۲-۳-۶-مقایسه مدل یادگیری مادام العمر با یادگیری سنتی ۱۰۳

۲-۲-۳-۷-ویژگی های یادگیری مادام العمر ۱۰۴

۲-۲-۳-۸-شایستگی های مورد نیاز یادگیری مادام العمر در دانشجویان ۱۰۵

۲-۲-۳-۹-ابعاد یادگیری مادام العمر ۱۰۶

۲-۲-۳-۹-۱-خود مدیریتی ۱۰۶

۲-۲-۳-۹-۲-یادگیری چگونه یادگیری ۱۰۷

۲-۲-۳-۹-۳-ابتکار و نوآوری ۱۰۹

۲-۲-۳-۹-۴-قابلیت جمع‌ آوری اطلاعات ۱۰۹

۲-۲-۹-۳-۵-قابلیت تصمیم‌گیری ۱۱۲

۲-۲-۳-۹-۶- یادگیری خود تنظیمی ۱۱۳

۲-۲-۳-۹-۷-خود کنترلی ۱۱۴

۲-۲-۳-۱۰- نقش آموزش عالی در یادگیری مادام العمر ۱۱۶

۲-۴-پژوهش‌های کاربردی ۱۲۰

۲-۴-۱-پیشینه تحقیقات در زمینه نوآوری دانشگاهی ۱۲۱

۲-۴-۱-۱- پژوهش های خارجی ۱۲۱

۲-۴-۱-۲- پژوهش های داخلی ۱۲۲

۲-۴-۲:پژوهش ها در زمینه یادگیری مادام العمر ۱۲۳

۲-۴-۲-۱-پژوهش های خارجی ۱۲۳

۲-۴-۲-۲-:پژوهش های داخلی ۱۲۴

۲-۴-۳-پژوهش ها در رابطه با مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی یادگیری ۱۲۵

۲-۴-۳-۱-پژوهش های خارجی ۱۲۵

۲-۴-۳-۲-پژوهش های داخلی ۱۲۶

۲-۵- جمع بندی و نتیجه‌گیری ۱۲۶

:

۳ – ۱- مقدمه ۱۳۱

۳- ۲- روش پژوهش ۱۳۱

۳-۳ – تعاریف عملیاتی ۱۳۲

۳-۳ – ۱-نوآوری دانشگاهی ۱۳۲

۳-۳ – ۲- مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری ۱۳۲

۳-۳ – ۳-یادگیری مادام العمر ۱۳۲

۳-۴- جامعه آماری ۱۳۳

۳-۵- نمونه و روش نمونه‌گیری ۱۳۳

۳-۶- ابزار پژوهش ۱۳۴

۳-۶-۱- نوآوری دانشگاهی ۱۳۴

۳-۶-۲- مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی– یادگیری ۱۳۵

۳-۶-۳- یادگیری مادام العمر ۱۳۶

۳-۷ – روایی و پایایی ۱۳۷

۳-۷-۱- روایی و پایایی پرسشنامه نوآوری دانشگاهی : ۱۳۷

۳-۷-۲- روایی و پایایی مقیاس فرایند چرخه یادگیری هفتگانه ۱۳۸

۳-۷-۳-روایی و پایایی مقیاس گرایش به یادگیری مادام العمر ۱۳۹

۳-۸-روش جمع‌ آوری اطلاعات ۱۴۰

۳ – ۹- روش تجزیه و تحلیل داده ها ۱۴۱

:

مقدمه ۱۴۳

۱۴۳

۱۴۳

۴-۲-۲- آمار استنباطی ۱۴۵

۴ -۲-۲-۱-بعد غالب نوآوری دانشگاهی در دانشگاه شیراز کدام است ؟ ۱۴۵

۴-۲-۲-۲-سؤال دوم : مهارت غالب اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز در فرایند

یاددهی – یادگیری کدام است؟ ۱۴۶

۴ -۲-۲-۳- سؤال سوم: بعد غالب گرایش دانشجویان به یادگیری مادام العمر دانشگاه

شیراز کدام است؟ ۱۴۸

۴-۲-۲-۴-سوال چهارم: آیا رابطه معناداری بین نوآوری دانشگاهی ، مهارت اعضای

هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری و گرایش دانشجویان به

یادگیری مادام العمر وجود دارد ؟ ۱۵۰

۴-۲-۲-۵-سوال پنجم: . آیا نوآوری دانشگاهی به طور مستقیم پیش‌بینی کننده

معنادار نگرش دانشجویان به یادگیری مادام العمر می‌باشد ؟ ۱۵۴

۴-۲-۲-۶-سؤال ششم: آیا نوآوری دانشگاهی به طور مستقیم پیش‌بینی کننده معنادار

مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری می‌باشد ؟ ۱۵۶

۴-۲-۲-۷- سوال هفتم: آیا نوآوری دانشگاهی به طور غیر مستقیم و با واسطه گری

مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری پیش‌بینی کننده ۱۵۸

:

۵-۱- مقدمه ۱۶۲

۵-۲- بحث و نتیجه‌گیری ۱۶۲

۵-۳-محدودیت‌ها ۱۷۹

۵-۳-۱- محدودیت‌های اجرایی ۱۷۹

۵-۳-۲- محدودیت‌های پژوهشی ۱۷۹

۵-۴-پیشنهادها ۱۷۹

۵-۴-۱-پیشنهادهای کاربردی ۱۷۹

۵-۴-۲-پیشنهادهای پژوهشی ۱۸۱

منابع فارسی ۱۸۲

منابع انگلیسی ۱۸۸

چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

فهرست جدول‌ها

عنوان صفحه

جدول شماره (۱-۱): تعاریف ابعاد یادگیری مادام العمر ۱۵

جدول(۲-۱) – الگوهای تدریس ۶۵

جدول (۲-۳) انواع یادگیری زدایی ۱۰۰

جدول (۲-۵) مقایسه بین مدل یادگیری مادام العمر و یادگیری سنتی ۱۰۴

جدول شماره(۳-۱): تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۹۳ ۱۳۳

جدول شماره (۳-۲): تعداد و درصد پاسخ دهندگان به گویه ها ۱۳۴

جدول شماره (۳-۳): ابعاد، تعداد سؤالات، شماره سؤالات و روش ۱۳۵

جدول شماره (۳-۴): ابعاد، تعداد سؤالات، شماره سؤالات و روش نمره‌گذاری ۱۳۶

جدول شماره (۳-۵): ابعاد، تعداد سؤالات، شماره سؤالات و روش نمره گذاری ۱۳۷

۲-۲-۷-۶ تغییرات و انتقالات

تغییر و تحول در ر وابط همسران غیر قابل اجتناب است . گرچه، نوع انسان ایمنی و الگوهای قابل پیش‌بینی برای ناشناخته ها را ترجیح می‌دهد. هنگامی که تغییرات ناگهانی و بدون پردازش افکار، احساسات و نیازها اتفاق می افتند، ممکن است تعارض ایجاد شود . تغییرات ناگهانی حتی اگر به نظر مثبت برسند، مانند یک شغل بهتر ممکن است در صورت عدم پردازش مناسب باعث اضطراب، پریشان خاطری و گیجی شوند (مارکمن و همکاران، ۲۰۱۰).

۲-۲-۷-۷ مسایل حل نشده گذشته

تا زمانی که مسایل حل نشده همسران مورد بحث قرار نگیرند و به طور شایسته روی آن ها کار نشود، به طور غیر قابل گریز ، تأثیر منفی بر روابط می‌گذارند. بسیاری از همسران از بحث ‌در مورد تعارض امتناع می‌کنند، زیرا خاطرات رنج آور تعارضات گذشته هنوز وجود دارد . این تجربیات گذشته بر زمان حال تحمیل می‌شوند. روابط ما با همسران مان می‌تواند التیام بخش یا یادآور زخم های گذشته باشد . به عنوان مثال ؛ علی، از خانواده ای آمده که همیشه مشغول انجام پروژه یا کاری بوده اند. هنگامی که او در زمان فراغتش از تکالیف مدرسه، تلویزیو ن تماشا می کرد، پدرش با گفتنِ “تو هیچ وقت به کارهایت نمی رسی”، در او احساس گناه ایجاد می کرد. اکنون هنگامی که او بعد از کار تمام وقتش به خانه می‌آید، همسرش ممکن است خاطره دردناک والدین اش را برای او زنده کند، ‌به این صورت که از او برای گذاشتن وقتی برای خودش با گوش دادن به موسیقی یا پلکیدن در زیرزمین، انتقاد کند . یا ممکن است زخم قدیمی را با تأیید حق همسرش برای اختصاص دادن زمانی برای خودش، التیام بخشد(مارکمن و همکاران، ۲۰۱۰).

۲-۲-۸ مدل حوادث و مسایل در مشاجرات زناشویی

آیا تا کنون آتش گسترده خارج از کنترل دیده اید؟ این آتش به شکل یک منظر در حال مبارزه است که همه چیز را به آتش می کشد و نابود می‌کند. ولی در همین حال یک آتش در حال کنترل می‌تواند ابزاری مفید و حتی یک تج ربه لذت بخش باشد . به عنوان مثال ؛ بسیاری از نواحی طبیعت بکر از آتش های کنترل شده برای از بین برد ن چوب های خشک و شکسته و پیشگیری از شروع حریق های خارج از کنترل استفاده می‌کند. در واقع هنگامی که مرزهای شفاف گذاشته شوند و کنترل دقیق صورت بگیرد، خطر آتش می‌تواند به حداقل برسد . از آن بهتر، از این آتش می توان به عنوان یک ابزار زاینده و سودمند استفاده کرد . آتش شومینه یا بخاریِ اتاق شما می‌تواند گرم کننده، لذت بخش، آرام بخش و یا حتی رمانتیک باشد. این آتش شبیه چگونگی روابط اکثریت ماست. گاهی اوقات انفجارهای انرژی و آذرخش های بزرگ که به وسیله یک جرقه کوچک ایجاد شده، منجر به شعله های غیرقابل کنترل تعارض می شود و گاهی نیز، تعارض خوب کنترل شده می تواند روشنایی و گرما به روابط بخشیده و منجر به احساسات روز افزون صمیمیت و نزدیکی شود. جرقه های موجود در روابط می‌تواند رخدادهای روزمره زندگی باشد، که در اینجا حوادث^[۱۰۸] نامیده می‌شوند. البته در اینجا ‌در مورد جرقه هایی صحبت می شود که منجر به جنگ می شود و نه نوع لذت بخش آن . سوخت حریق هایی که به وسیله حوادث ایجاد می‌شوند، مسایل^[۱۰۹] موجود در رابطه هستند . همه زوج ها حوادث را تجربه می‌کنند و همه دارای مسایل دشوارند. حوادث یا جرقه های همیشگی که باعث مشاجرات انفجاری می‌شوند، بسیار آسیب زا و مضر هستند.

۲-۲-۸-۱ مسایل مولد تعارض

۲-۲-۸-۱-۱ مسایل آشکار و پنهان

دو دسته مسایل باعث تعارض همسران می شود که یکی مسایل آشکار و دیگری مسایل پنهان است. در اکثر زمان ها مسایلی که به وسیله حوادث ایجاد می‌شوند، بسیار شفاف هستند و ‌در مورد موضوعاتی اند که اکثر ما در هر روز با آن ها مواجه هستیم و مستقیماً به همان موضوع برمی گردند، مثل پول، کارهای منزل، مسایل کودکان، خویشاوندان همسر، مسأله مشروب و مواد مخدر، مسایل مذهبی و شغلی . بحث ‌در مورد این مسایل مستقیماً به خود آن ها برمی گردد و موضوع دیگری در بین نیست. اما گاهی اوقات همسران خودشان را در بطن مشاجره ‌در مورد حوادثی می بینند که به نظر نمی رسد وابسته به مسأله ویژ ه ای باشد. یا وقتی ‌در مورد مشکلات خاصی گفتگو می‌کنند، به هیچ جایی نمی رسند، گویی رابطه یک ماشین گرفتار بر روی یخ است که چرخ هایش می چرخد ولی به سمت جلو حرکت نمی کند. مسایل پنهانی اغلب باعث بحث های ناکام کننده و تخریب گر در میان همسران می شود. درباره این مسایل به صورت باز گفتگو نمی شود. این مسایل بسیار مهم اند؛ آن ها انتظارات، نیازها و احساسات ابراز نشده ای را بازنمایی می‌کنند که اگر به آن ها توجه نشود، باعث آسیب جدی به ازدواج می شود . مسایل پنهانی در خشمی که حوادث به ظاهر خنثی می‌توانند فرا بخوانند به خوبی بازنمایی می‌شوند. چندین نوع ، مسأله پنهانی در کار با زوج ها مشخص شده که عبارتند از : قدرت، اهمیت و مراقبت، قدرشناسی، تعهد، تمامیت و پذیرش (گاتمن و همکاران، ۲۰۰۰). شما ممکن است مسایل خاص خودتان را داشته باشید اما این ۶ مسأله تا حد زیادی اتفاقات روابط زوجی را تحت الشعاع قرار می‌دهد، قبل از پرداختن ‌به این مسایل پنهانی، برای درک روشن تر مطلب ، مثال هایی از مسایل آشکار و مسایل پنهان خواهد آمد.

۲-۲-۸-۱-۲ مسایل آشکار

مثال:

کیوان و نوشین دارای یک مسأله جدی پولی هستند . روزی نوشین از سرِ کار به خانه آمد و صورت حسا بی را روی پیشخوان آشپزخانه گذاشت و برای تعویض ملحفه ها به اتاق خواب رفت . کیوان نگاهی به صورت حساب انداخت و وقتی مبلغ ۱۵۰ هزار تومان خرج شده را دید، بسیار خشمگین شد، نوشین روز خسته کننده ای را سرکارش داشت، وقتی به آشپزخانه برگشت، در حالی که می خواست همسرش را در آغوش بگیرد، از او پرسید:”روزت چه طور بود؟” به جای آن، مکالمه به صورت زیر پیش رفت:

کیوان: ۱۵۰ هزار تومان رو برای چی خرج کردی؟

نوشین: (بسیار دفاعی) دوست داشتم!

کیوان: یعنی چی؟ ما باید با هم ‌در مورد پول تصمیم بگیریم، تو همش اونو به باد می دی. چطور می تونیم تا وقتی که تو این طور پول خرج می کنی، مسایل پولیمونو حل کنیم.

نوشین: اگه تو این قدر بلند پرواز نباشی، ما مشکلات مالی نخواهیم داشت.

گر چه آن ها به طور ناگهانی وارد یک بحث داغ ‌در مورد پول شدند ، اما این جنگ در بافت یک حادثه رخ داد، کیوان نگاهی به صورت حساب انداخت و دید که نوشین۱۵۰ هزار تومان خرج ‌کرده‌است و به دلیل این که پول ، مسأله داغی برای آن ها‌ است، در هر حادثه مرتبط با پول، بحث هایی ‌در مورد آن اتفاق می افتد. هر گونه حادثه کوچک درباره پول می‌تواند هیجانات منفی مرتبط با مسأله پولی آن ها را فرا بخواند.

۲-۲-۸-۱-۳ مسایل پنهان

مثال:

سمیه و حسین از بحث ‌در مورد احساسات منفی شدیدشان ‌در مورد مزاحمت خانواده حسین در زمان هایی که می خواهند با هم باشند، اجتناب کرده بودند . یک روز بعد از ظهر، آن ها برای اولین بار بعد از ۳ یا۴ هفته، برای گردش بیرون رفتند . در راه ، مادر حسین به تلفن همراه او زنگ زد، هنگامی که مکالمه طولانی پایان یافت، سمیه با حسین شروع به مقابله کرد: